تاثیر مدیریت بقایا و سطوح کودی نیتروژن بر تجمع نیترات باقیمانده خاک و عملکرد ذرت در روش بی خاک ورزی

مدیریت بقایای گیاهی و بهینه­سازی کوددهی نیتروژن از فاکتورهای مهم در پایداری سیستم­های بی­خاک­ورزی هستند. به­منظور ارزیابی تأثیر روش­های مدیریت بقایای زراعی و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر تجمع نیتروژن نیتراتی خاک در پایان فصل رشد، جذب نیتروژن و عملکرد ذرت در روش بی­خاک­ورزی، این مطالعه مزرعه­ای انجام شد. این پژوهش با استفاده از آزمایش کرت­های خرد­شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب اجرا شد. مدیریت بقایای گیاهی به­عنوان کرت اصلی در سه سطح باقی­گذاشتن بقایا (R.M1)، بیرون ­بردن بقایا (R.M2)، و خرد ­کردن بقایای گیاهی با ساقه خردکن (R.M3) و مقادیر مختلف کود نیتروژنه به­عنوان کرت فرعی در چهار سطح 150 (N1)­، 200 (N2)­،250 (N3) و300 (N4) کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در نظر گرفته شد. در هر یک از کرت­های آزمایشی، مقدار و اندازۀبقایایگیاهی ایستاده و خوابیده، مقدار نیتروژن نیتراتی باقیمانده در خاک بعد از برداشت ذرت،و میزان نیتروژن جذب­شده توسط دانه اندازه­گیری شد. نتایج نشان می­دهد که روش­های مختلف مدیریت بقایا و سطوح کودی نیتروژن تأثیر معنی­داری بر نیتروژن نیتراتی باقیمانده در خاک و جذب نیتروژن توسط دانه دارد. تیمار R.M2باعث تجمع بیشترین مقدار نیتروژن نیتراتی در خاک شده است؛ کمترین میزان نیتروژن نیتراتی در R.M3 مشاهده شده است. تأثیر متقابل N3 × R.M2 نسبت به N4 × R.M2موجب کاهش تجمع نیتروژن نیتراتی به­میزان 2/27 درصد شده است. نتایج پژوهش همچنین آشکار می­سازد که جذب نیتروژن توسط دانه در تیمارهای R.M3و R.M1در مقایسه با تیمار R.M2، به­ترتیب 5/4 و 4/9 درصد کمتر است. یافته­های این بررسی نشان می­دهد که به­کارگیری سیستم N3 × R.M3 نسبت به کاربرد جداگانۀ آنها (R.M3 یا N3)، تأثیر بیشتری در افزایش عملکرد محصول و جذب نیتروژن توسط دانه دارد.